ZAKON ZA IZBIRA^KIOT SPISOK I ZA IZBIRA^KATA LEGITIMACIJA

1. OP[TI ODREDBI


^len 1

So ovoj zakon se ureduva na~inot i postapkata na vodewe na izbira~kiot spisok i na izdavawe na izbira~kata legitimacija.

^len 2

Izbira~kiot spisok se vodi zaradi evidentirawe na dr`avjanite na Republika Makedonija (vo natamo{niot tekst: gra|anite) koi imaat izbira~ko pravo.
Izbira~kata legitimacija se izdava zaradi doka`uvawe i ostvaruvawe na izbira~koto pravo.

^len 3

Izbira~kiot spisok i izbira~kata legitimacija se javni ispravi.
Site dejstvija i akti na dr`avnite organi, kako i site podnesoci i dokazi vo vrska so zapi{uvaweto na gra|anite vo izbira~kiot spisok i izdavaweto na izbira~kata legitimacija, se oslobodeni od pla}awe taksi.

^len 4

Evidencijata na gra|anite koi imaat izbira~ko pravo se vodi vo Edinstven izbira~ki spisok na Republika Makedonija (vo natamo{niot tekst: Edinstven izbira~ki spisok).

^len 5

Edinstveniot izbira~ki spisok se vodi za celata teritorija na Republika Makedonija.
Edinstveniot izbira~ki spisok se vodi postojano i zadol`itelno se a`urira.

^len 6

Vrz osnova na Edinstveniot izbira~ki spisok se sproveduvaat izborite za pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija, za pretsedatel na Republika Makedonija, lokalnite izbori, kako i glasaweto na referendum.

^len 7

Vo edinstveniot izbira~ki spisok se evidentiraat site gra|ani so napolneti 18 godini `ivot, koi imaat `iveali{te na teritorijata na Republika Makedonija i site gra|ani, dr`avjani na Republika Makedonija koi se na privremena rabota ili prestoj vo stranstvo so `iveali{te na teritorijata na Republika Makedonija.
Vo Edinstveniot izbira~ki spisok ne se evidentiraat gra|anite na koi so pravosilna sudska odluka im e odzemena delovnata sposobnost.

^len 8

Gra|aninot koj e evidentiran vo Edinstveniot izbira~ki spisok mo`e da ima samo edna izbira~ka legitimacija.

2. EDINSTVEN IZBIRA^KI SPISOK
1. Vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok

^len 9

Edinstveniot izbira~ki spisok po slu`bena dol`nost go vodi organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite na op{tata uprava (vo natamo{niot tekst: organ nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok).
Organizaciono-tehni~kata i metodolo{ka obrabotka na podatocite od Edinstveniot izbira~ki spisok gi vr{i upravnata organizacija nadle`na za rabotite od oblasta na statistikata.

^len 10

Edinstveniot izbira~ki spisok se vodi vo vid na registar na izbira~i so avtomatska obrabotka na podatocite na magneten medium.

^len 11

Vo Edinstveniot izbira~ki spisok gra|anite se evidentiraat spored op{tinata na ~ie podra~je imaat `iveali{te.
Od Edinstveniot izbira~ki spisok se izgotvuva izvod od Edinstveniot izbira~ki spisok za sekoja op{tina, izvod od Edinstveniot izbira~ki spisok za sekoja izborna edinica vo slu~aj koga vo edna op{tina postojat pove}e izborni edinici i izvod od Edinstveniot izbira~ki spisok za sekoe izbira~ko mesto.

^len 12

Vo Edinstveniot izbira~ki spisok se evidentiraat spored svoeto posledno `iveali{te i gra|anite {to se nao|aat na otslu`uvawe na voeniot rok ili na voena ve`ba, kako i gra|anite koi se nao|aat vo pritvor ili na izdr`uvawe kazna zatvor.
Vo Edinstveniot izbira~ki spisok se evidentiraat i gra|anite na Republika Makedonija koi imaat izbira~ko pravo, a se na privremena rabota ili prestoj vo stranstvo. Ovie lica se evidnetiraat vo Edinstveniot izbira~ki spisok sproed nivnoto posledno `iveali{te vo Republika Makedonija pred zaminuvaweto vo stranstvo.

^len 13

Zapi{uvaweto, dopolnuvaweto i bri{eweto vo Edinstveniot izbira~ki spisok se vr{i po slu`bena dol`nost vrz osnova na podatocite od mati~nite knigi na rodenite i umrenite, evidencija za `iveali{te i za dr`avjanstvoto na Republika Makedonija, drugi slu`beni evidencii i so neposredno proveruvawe.
Zapi{uvaweto, dopolnuvaweto i bri{eweto vo Edinstveniot izbira~ki spisok se vr{i po barawe na gra|anite, a vrz osnova na li~na karta, patna isprava, uverenie za priem vo dr`avjanstvo na Republika Makedonija ili izvod od mati~nata kniga na rodenite, kako i drugi dokumenti od koi mo`e da se utvrdi deka gra|aninot napolnil 18 godini `ivot i e dr`avjanin na Republika Makedonija.

^len 14

Organot na dr`avnata uprava nadle`en za vodewe na mati~nite knigi na rodenite i umrenite e dol`en na upravnata organizcija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva izve{tai za licata koi, spored podatocite od mati~nite knigi, napolnile 18 godini `ivot, kako i izve{taj za umrenite lica koi na denot na smrtta imale napolneti 18 godini `ivot.
Organot na dr`avnata uprava nadle`en za vodewe na evidencijata na `iveali{teto e dol`en na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva podatoci za licata {to se doselile na podra~jeto na op{tinata so namera postojano da `iveat tuka, a napolnile 18 godini `ivot, kako i podatoci za licata koi napolnile 18 godini `ivot, a se iselile od podra~jeto na taa op{tina.
Organot na dr`avnata uprava nadle`en za re{avawe za promena na li~noto ime i za registracija na promena na adresata na `iveali{teto e dol`en na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva podatoci za promenata na imeto i na adresata za sekoj gra|anin so napolneti 18 godini so `iveali{te na podra~jeto na op{tinata. Organot na dr`avnata uprava nadle`en za vodewe na evidencijata za dr`avjanite na Republika Makedonija e dol`en na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva podatoci za licata so napolneti 18 godini `ivot {to steknale dr`avjanstvo na Republika Makedonija, odnosno im prestanalo dr`avjanstvo na Republika Makedonija.
Organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite za vodewe na evidencija za licata koi se na privremena rabota ili prestoj vo stranstvo ili se iselile od Republika Makedonija e dol`en na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva podatoci od svojata evidencija za ovie kategorii lica.
Osnovniot sud e dol`en na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva podatoci za licata koi so pravosilna sudska odluka se napolno li{eni od delovnata sposobnost.
Organite od stavovite 1 do 6 na ovoj ~len se dol`ni, na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon, podatocite od svojata evidencija da i gi dostavuvaat po pravilo na magneten medium, a koi zadol`itelno }e go sodr`at i edinstveniot mati~en broj na gra|anite (EMBG).
Organite od stavovite 1 do 6 na ovoj ~len se dol`ni na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon podatocite da i gi dostavuvaat tekovno, no zadol`itelno na sekoi tri meseci.

^len 15

Organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite na odbranata e dol`en na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva podatoci za licata koi se na otslu`uvawe na voeniot rok ili se na voena ve`ba, vrz osnova na evidencijata {to ja vodi ovoj organ, samo koga se raspi{ani izbori, odnosno referendum.
Organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite na pravosudstvoto e dol`en na upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon da i dostavuva podatoci za licata koi se vo pritvor ili se nao|aat na izdr`uvawe kazna zatvor, vrz osnova na evidencijata {to ja vodi ovoj organ, samo koga se raspi{ani izbori, odnosno referendum.

^len 16

Organite od ~lenovite 14 i 15 od ovoj zakon se dol`ni, istovremeno so dostavuvaweto na podatocite do upravnata organizacija od ~len 9 stav 2 na ovoj zakon, da go izvestat organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok deka dostavile podatoci od svojata evidnecija.

^len 17

Edinstveniot izbira~ki spisok koj se vodi vo vid na registar na izbira~i gi sodr`i slednite podatoci (belezi): edinstven mati~en broj na gra|anite (EMBG), prezime, ime na eden od roditelite i ime, pol, adresa na `iveewe (op{tina, naseleno mesto, ulica, ku}en broj, vlez i stan), data na zapi{uvawe i bri{ewe i data i vid na dopolnuvawe.
Otpe~atenite izvodi na Edinstveniot izbira~ki spisok od ~len 11 stav 2 na ovoj zakon, se vodat po azbu~en red na prezimeto na gra|aninot i gi sodr`at slednive rubriki, odnosno podatoci: reden broj, prezime i ime, pol, data na ra|awe, adresa na `iveewe (naseleno mesto, ulica, ku}en broj, vlez i stan) i zabele{ka.

^len 18

Gra|aninot mo`e vo tekot na celata godina da bara da izvr{i uvid vo izvodot od Edinstveniot izbira~ki spisok vo slu`benite prostorii na organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok.
Ako pri uvidot utvrdi deka toj ili drug gra|anin ne e zapi{an vo Edinstveniot izbira~ki spisok ili utvrdi deka treba da se izvr{i zapi{uvawe, dopolnuvawe ili bri{ewe na podatocite, ima pravo da podnese barawe za zapi{uvawe, dopolnuvawe ili bri{ewe na podatocite. So baraweto prilo`uva i soodvetna dokumentacija.
Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok vedna{, a najdocna vo rok od tri dena po priemot na baraweto }e ja proveri to~nosta na podatocite i prilo`enite dokumenti od strana na gra|aninot i ako utvrdi deka baraweto e osnovano }e izvr{i zapi{uvawe, dopolnuvawe ili bri{ewe vo Edinstveniot izbira~ki spisok, a vo sprotivno }e donese re{enie so koe }e go odbie baraweto.
Protiv re{enieto od stav 3 na ovoj ~len, gra|aninot ima pravo na `alba do Dr`avnata komisija za izbira~ki spisok.

2. Dr`avna komisija za izbira~ki spisok

^len 19

Sobranieto na Republika Makedonija obrazuva Dr`avna komisija za izbira~ki spisok so nadle`nosti utvrdeni so ovoj zakon (vo natamo{niot tekst: Komisija).
Komisijata od stav 1 na ovoj ~len e sostavena od pretsedatel i ~etvorica ~lenovi i ist broj zamenici, koi se imenuvaat od redot na diplomirani pravnici.
Pretsedatelot, ~lenovite i zamenicite na komisijata se imenuvaat za period od pet godini.

^len 20

Komisijata od ~len 19 na ovoj zakon gi vr{i slednive raboti:

^len 21

Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok po slu`bena dol`nost redovno sekoja godina od 1-vi do 10-ti vo mesecite januari, april, juli i oktomvri, za sekoi prethodni tri meseci proveruva dali vo Edinstveniot izbira~ki spisok se zapi{ani site gra|ani koi napolnile 18 godini `ivot, a imaa `iveali{te na podra~jeto na op{tinata, kako i dali se izbri{ani imiwata na licata koi go zagubile dr`avjanstvoto na Republika Makedonija, kako i imiwata na licata {to umrele.
Proverkata od stavot 1 na ovoj ~len se vr{i vo rok od osum dena po raspi{uvaweto na izborite.

^len 22

Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok otkako }e izvr{i proverka i ispravka na Edinstveniot izbira~ki spisok vo smisla na ~lenot 21 stav 2 od ovoj zakon e dol`en Edinstveniot izbira~ki spisok da go stavi na uvid, so podatoci {to se a`urirani (kriti~en moment);
Stavaweto na uvid na izvodite od Edinstveniot izbira~ki spisok od ~len 11 stav 2 na ovoj zakon, se vr{i najdocna vo rok od 15 dena od raspi{uvaweto na izborite, na toj na~in {to izvodite od Edinstveniot izbira~ki spisok za sekoja op{tina se izlo`uvaat vo zgradata vo koja e smesten sovetot na op{tinata.
Organot od stav 1 na ovoj ~len vedna{ po stavaweto na izvodite od Edinstveniot izbira~ki spisok na uvid, preku javnite glasila gi izvestuva gra|anite za mestoto na koe se vr{i uvidot i za vremetraeweto na uvidot, i im prepora~uva da izvr{at uvid i da baraat zapi{uvawe, dopolnuvawe ili bri{ewe na podatocite od Edinstveniot izbira~ki spisok. Uvidot trae 15 dena.

^len 23

Barawe za zapi{uvawe, dopolnuvawe ili bri{ewe na podatocite vo izvodite na Edinstveniot izbira~ki spisok {to se staveni na uvid, vo rokot od stavot 4 na ~len 22 na ovoj zakon mo`e da podnese sekoj gra|anin ako toj ili nekoj drug gra|anin ne e zapi{an vo Edinstveniot izbira~ki spisok, ili ako e zapi{ano lice koe nema izbira~ko pravo ili nema `iveali{te na podra~jeto na op{tinata, ili lice koe umrelo ili ako li~noto ime i adresa ili li~noto ime i adresata na drugo lice se nepravilno zapi{ani.
Baraweto za zapi{uvawe, dopolnuvawe ili bri{ewe na podatocite se podnesuva usno ili pismeno na organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok. So baraweto se prilo`uvaat i potrebnite dokazi. Ako baraweto e podneseno usno organot }e napravi za toa slu`bena bele{ka.
Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok po barawata na gra|anite e dol`en da odlu~i vo rok od 24 ~asa od priemot na baraweto i ako utvrdi deka baraweto e osnovano }e izvr{i zapi{uvawe, dopolnuvawe ili bri{ewe na podatocite, a vo sprotivno baraweto }e go odbie so re{enie, koe go dostavuva gra|aninot.
Protiv re{enieto od stav 3 na ovoj ~len, gra|aninot mo`e da izjavi `alba do Komisijata vo rok od 24 ~asa od priemot na re{enieto.
Ako baraweto e podneseno za zapi{uvawe na gra|anin koj do denot na odr`uvawe na izborite (prviot krug na glasawe) }e napolni 18 godini `ivot, organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok }e go zapi{e toj gra|anin vo Edinstveniot izbira~ki spisok, dokolku utvrdi deka gi ispolnuva i drugite uslovi utvrdeni so ovoj zakon.

^len 24

Edinstveniot izbira~ki spisok vo koj se izvr{eni site promeni koi proizlegle od uvidot otpe~aten vo vid na izvodi go zaklu~uva organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok najdocna 15 dena po zavr{eniot uvid i go dostavuva do Komisijata na potvrduvawe.

^len 25

Edinstveniot izbira~ki spisok, odnosno izvod se zaklu~uva na sledniov na~in:
Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok na poslednata stranica na otpe~ateniot Edinstven izbira~ki spisok, odnosno izvod go nazna~uva: brojot na stranicite {to gi ima toj spisok, odnosno izvod, brojot na zapi{anite izbira~i (ozna~eni so broj i bukvi), kriti~en moment za podatocite dadeni vo ~len 22 stav 1 na ovoj zakon, data na zaklu~uvawe, potpis na ovlasteno lice i pe~at.

^len 26

So zaklu~eniot Edinstven izbira~ki spisok, odnosno izvodite na Komisijata i se dostavuvaat i barawata na gra|anite koi ne gi uva`il organot so obrazlo`enie zo{to tie barawa se odbieni.

^len 27

Ako Komisijata utvrdi deka Edinstveniot izbira~ki spisok, odnosno izvodite se pravilno sostaveni, najdocna vo rok od pet dena od zaklu~uvaweto go potvrduva so potpis na pretsedatelot i ~lenovite na Komisijata i so pe~at na Komisijata i taka potvrdeniot spisok mu go vra}a na organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok.
Komisijata }e postapi na ist na~in i vo ist rok od stav 1 na ovoj ~len i vo slu~aj koga nema da uva`i niedno barawe na gra|anite od ~len 26 na ovoj zakon.
Ako Komisijata utvrdi deka Edinstveniot izbira~ki spisok, odnosno izvodite ne se pravilno sostaveni }e mu go vrati na organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok za da se izvr{at potrebnite ispravki najdocna vo rok od tri dena od denot na negovoto primawe.
Komisijata }e mu go vrati Edinstveniot izbira~ki spisok, odnosno izvodite na organot nadle`en za negovo vodewe i vo slu~aj koga taa }e uva`i nekoi od barawata na gra|anite od ~len 26 na ovoj zakon za da se izvr{at potrebnite ispravki soglasno so nejzinoto re{enie vo rok od tri dena od negovoto primawe.
Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok otkako }e go obezbedi izvr{uvaweto na popravkite, poradi koi mu e vraten Edinstveniot izbira~ki spisok, odnosno izvodite, povtorno go dostavuva na Komisijata na potvrduvawe.

^len 28

Protiv re{enieto na Komisijata mo`e vo rok od 48 ~asa od denot na priemot na re{enieto da se podnese tu`ba za upraven spor do Vrhovniot sud na Republika Makedonija. Sudot e dol`en da donese re{enie vo rok od dva dena od priemot na tu`bata.
Vrz osnova na pravosilnoto re{enie na Vrhovniot sud na Republika Makedonija doneseno po tu`bata, organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok, zapi{uvaweto, dopolnuvaweto i bri{eweto }e gi izvr{i na Edinstveniot izbira~ki spisok koj e potvrden od Komisijata.

^len 29

Za izborite koi istovremeno se sproveduvaat se izdavaat tolku potvrdeni izvodi od Edinstveniot izbira~ki spisok za sekoe izbira~ko mesto, kolku {to ima izbori, odnosno izborni krugovi.

^len 30

Sodr`inata na Edinstveniot izbira~ki spisok, odnosno na izvodite, na denot na izborite (prv krug na glasawe), ne se menuva do zavr{uvaweto na izborite.

^len 31

Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok i upravnata organizacija nadle`na za rabotite od oblasta na statistikata donesuvaat Godi{na programa, so koja gi reguliraat obemot na aktivnostite, me|usebnite prava i obvrski, visinata na potrebnite sredstva i dinamikata na nivnoto koristewe.
Sredstvata za vr{ewe na rabotite na organizaciono-tehni~kata i metodolo{kata obrabotka na podatocite se obezbeduvaat od Buxetot na Republikata.

3. IZBIRA^KA LEGITIMACIJA

^len 32

Na sekoj gra|anin evidentiran vo Edinstveniot izbira~ki spisok, organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok }e mu izdade izbira~ka legitimacija, soglasno so odredbite na ovoj zakon.

^len 33

Obrazecot, sodr`inata i na~inot na izdavaweto na izbira~kata legitimacija go propi{uva funkcionerot koj rakovodi so organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok.

^len 34

Izbira~kata legitimacija e postojana i va`i pri sproveduvawe na site izbori, odnosno referendumi vo celata zemja.
Izbira~kata legitimacija ja ima i ja koristi samo gra|aninot na koj taa mu e izdadena.

^len 35

Gra|aninot ima pravo na prigovor vo slu~aj na nepravilno popolneta i izdadena izbira~ka legitimacija.
Vo postapkata za re{avawe po prigovorot od stav 1 na ovoj ~len, soodvetno se primenuvaat odredbite na ~lenovite 18, 23 i 28 od ovoj zakon.

^len 36

Ako gra|aninot ja izgubi ili uni{ti izbira~kata legitimacija, dol`en e toa da go objavi vo Slu`ben vesnik na Republika Makedonija i istata }e se smeta za neva`e~ka.
Ako gra|aninot go izgubi izbira~koto pravo, organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok po slu`bena dol`nost }e mu ja odzeme izbira~kata legitimacija.

^len 37

Organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok vodi evidencija na izdadenite izbira~ki legitimacii.
Obrazecot i na~inot na vodewe evidencija od stav 1 od ovoj ~len gi propi{uva funkcionerot koj rakovodi so organot nadle`en za vodewe na Edinstveniot izbira~ki spisok.

4. ZA[TITA NA LI^NITE PODATOCI OD EDINSTVENIOT IZBIRA^KI SPISOK

^len 38

Li~nite podatoci sodr`ani vo Edinstveniot izbira~ki spisok se strogo doverlivi i se za{titeni soglasno odredbite na ovoj zakon i Zakonot za za{tita na li~nite podatoci.
Li~nite podatoci od stav 1 na ovoj ~len nema da se upotrebuvaat za niedna druga cel, osven za ostvaruvawe na izbira~koto pavo na gra|anite.

^len 39

Ovlasteniot rabotnik ili bilo koe drugo lice, telo ili organ koj e zapoznat so li~nite podatoci sodr`ani vo Edinstveniot izbira~ki spisok e dol`en da gi ~uva i za{tituva vo smisla na ~len 38 od ovoj zakon.

5. PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI

^len 40

Pri sproveduvawe na prvite naredni lokalni izbori nema da se primenuvaat odredbite od ovoj zakon, koi se odnesuvaat na izbira~kata legitimacija.

^len 41

Podzakonskite propisi predvideni so ovoj zakon }e se donesat vo rok od edna godina od negovoto vleguvawe vo sila.

^len 42

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon prestanuva da va`i Zakonot za izbira~kite spisoci (Slu`ben vesnik na SRM broj 8/76, 3/78, 10/78).

^len 43

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon prestanuvaat da va`at odredbite na ~lenovite 77 i 78 vo Glavata XII. Preodni i zavr{ni odredbi od Zakonot za lokalnite izbori (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija broj 46/96).

^len 44

Ovoj zakon vleguva vo sila so denot na objavuvaweto vo Slu`ben vesnik na Republika Makedonija.