ZAKON

ZA KONTROLA NA KVALITETOT NA ZEMJODELSKITE

I PREHRANBENITE PROIZVODI VO

NADVORE[NO-TRGOVSKIOT PROMET

 

 

 

^len 1

So ovoj zakon se ureduva na~inot na vr{ewe na kontrola na kvalitetot na oddelni zemjodelski i prehranbeni proizvodi i nivnite prerabotki vo nadvore{no-trgovskiot promet.

^len 2

Kontrolata na kvalitetot se vr{i na oddelni zemjodelski i prehranbeni proizvodi i nivnite prerabotki (vo natamo{niot tekst: proizvodi) {to se nameneti za izvoz ili {to se uvezuvaat.

Vladata na Republika Makedonija (vo natamo{niot tekst: Vladata), propi{uva koi proizvodi {to se nameneti za izvoz ili {to se uvezuvaat, podle`at na kontrola na kvalitetot vo smisla na ovoj zakon.

Proizvodite {to privremeno se uvezuvaat zaradi oblagoroduvawe (prerabotka, dorabotka i obrabotka) ne podle`at na kontrola na kvalitetot, osven ona koli~estvo na tie proizvodi so koe se naplatuva izvr{enoto oblagoroduvawe.

^len 3

Kako kontrola na kvalitetot na proizvodite od ~len 2 na ovoj zakon, se smeta kontrola na fizi~ko-hemiskite i organolepti~ki svojstva na proizvodot, koli~estvoto, deklariraweto, pakuvaweto, ozna~uvaweto, ambala`ata, prevoznite sredstva i transportiraweto (vo natamo{niot tekst: kontrola na kvalitetot).

Kontrolata na kvalitetot vo smisla na ovoj zakon, ne se odnesuva na zdravstvenata, veterinarno-sanitarnata i fito-sanitarnata kontrola na ispravnost na proizvodite od ~len 2 na ovoj zakon, koja se vr{i soglasno so posebni propisi.

^len 4

So kontrolata na kvalitetot na proizvodite {to se nameneti za izvoz se utvrduva dali tie proizvodi mu odgovarat na izvozniot kvalitet.

Pod izvozen kvalitet vo smisla na ovoj zakon se podrazbira kvalitetot dogovoren so stranskiot kupuva~, ako za oddelni proizvodi za izvoz ne e propi{an poseben izvozen kvalitet.

Kako izvozen kvalitet, vo smisla na ovoj zakon, se smeta i kvalitetot na koj spored barawata na stranskiot pazar, odnosno na stranskite kupuva~i, mora da mu odgovaraat proizvodite koi se prodavaat od konsignacionite skladovi vo stranstvo.

Ako so stranskiot kupuva~ ne e dogovoren izvozen kvalitet, proizvodite {to se izvezuvaat moraat vo pogled na kvalitetot da im odgovaraat na propisite za pu{tawe vo promet na doma{niot pazar.

^len 5

So kontrolata na kvalitetot na proizvodite {to se uvezuvaat se utvrduva dali tie proizvodi im odgovaraat na kvalitetot i na drugite svojstva propi{ani za pu{tawe vo promet na takvite proizvodi na doma{niot pazar.

So kontrolata na kvalitetot na proizvodite {to se uvezuvaat, za koi ne e propi{an kvalitet za pu{tawe vo promet na doma{niot pazar, se utvrduva dali tie proizvodi vo pogled na organolepti~kite svojstva i sostavot im odgovarat na osobinite i karakteristikite svojstveni za tie proizvodi.

^len 6

Kontrolata na kvalitetot na proizvodite {to se nameneti za izvoz se vr{i na mestoto na natovarot na tie proizvodi.

Po isklu~ok od odredbata na stav 1 na ovoj ~len, na barawe na izvoznikot, kontrolata na kvalitetot na oddelni proizvodi {to se nameneti za izvoz mo`e da se vr{i i na drugo mesto, vrz osnova na prethodna soglasnost od ministerot za stopanstvo.

^len 7

Kontrola na kvalitetot na proizvodite {to se uvezuvaat se vr{i na mestoto na carineweto na stokite, neposredno pred carineweto.

Po isklu~ok od odredbata na stav 1 na ovoj ~len, na barawe na uvoznikot, kontrola na kvalitetot na oddelni proizvodi {to se uvezuvaat mo`e da se vr{i i na drugo mesto, vrz osnova na prethodna soglasnost od ministerot za stopanstvo.

^len 8

Kontrola na kvalitetot na proizvodite vr{i Republi~kiot pazaren inspektorat.

Po isklu~ok, pod uslovi opredeleni so ovoj zakon, kontrola na kvalitetot na oddelni proizvodi mo`at da vr{at i drugi pravni lica.

Vladata, na predlog na Ministerstvoto za stopanstvo gi opredeluva proizvodite od stav 2 na ovoj ~len za koi kontrola mo`at da vr{at pravnite lica od stav 2 na ovoj ~len.

^len 9

Kontrola na kvalitetot na proizvodite od ~len 8 stav 2 na ovoj zakon mo`e da vr{i pravno lice ako:

- e registrirano za vr{ewe na taa dejnost;

- ima soodvetna tehni~ka oprema;

- ima vraboteno lice so soodvetno visoko obrazovanie vo zavisnost od vidot na proizvodite za koi e ovlasteno da vr{i kontrola i

- da ne mu e izre~ena merka na bezbednost zabrana za vr{ewe kontrola na kvalitetot na proizvodite.

Ministerot za stopanstvo vo soglasnost so ministerot za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo poblisku gi propi{uva uslovite od stav 1 alineja 2 na ovoj ~len.

^len 10

Ministerot za stopanstvo mo`e so re{enie da ovlasti pravno lice da vr{i kontrola na kvalitetot na oddelni proizvodi, dokolku gi ispolnuva uslovite od ~len 9 na ovoj zakon.

So re{enieto od stav 1 na ovoj ~len se opredeluvaat i proizvodite i vidovite na proizvodi nad koi kontrola na kvalitetot mo`e da vr{i ovlastenoto pravno lice.

Re{enieto od stav 1 na ovoj ~len se objavuva vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".

^len 11

Ovlastenite pravni lica (vo natamo{niot tekst: pravnite lica) na koi im e dovereno vr{ewe na kontrola na kvalitetot na oddelni proizvodi, vo vr{eweto na kontrolata se dol`ni da se pridr`uvaat na upatstvata doneseni od ministerot za stopanstvo.

Pravnite lica od stav 1 na ovoj ~len se dol`ni na barawe na Ministerstvoto za stopanstvo da mu dostavuvaat izve{tai za izvr{enite kontroli na kvalitetot.

^len 12

Za proizvodite {to mu odgovaraat na kvalitetot od ~lenovite 4 i 5 na ovoj zakon, se izdava uverenie za kvalitet (vo natamo{niot tekst: certifikat).

Certifikatot se izdava i za proizvodite {to ne podle`at na kontrola na kvalitetot vo smisla na ovoj zakon, ako toa go bara stranskiot kupuva~.

Certifikatot se izdava i za proizvodite koi se izvezuvaat {to otstapuvaat od propi{aniot kvalitet vo zemjata, soglasno so ~len 34 od Zakonot za standardizacija.

Certifikatot go izdava na barawe na izvoznikot, odnosno uvoznikot Republi~kiot pazaren inspektorat, odnosno pravnoto lice {to vr{elo kontrola na kvalitetot.

Sodr`inata na baraweto za izdavawe na certifikat i obrazecot na koj se podnesuva go propi{uva ministerot za stopanstvo.

Izvoznikot, odnosno uvoznikot e dol`en vo baraweto za izdavawe na certifikat da dade celosni i to~ni podatoci.

Pravnoto lice {to go izdalo certifikatot e dol`no primerok od certifikatot da mu dostavi na Ministerstvoto za stopanstvo.

 

 

^len 13

Ako proizvodite ne mu odgovarat na kvalitetot od ~lenovite 4 i 5 na ovoj zakon, so re{enie }e se odbie baraweto za izdavawe na certifikat.

Dokolku certifikatot se izdava samo vrz osnova na prethodno izvr{eno laboratorisko ispituvawe, a rezultatot na izvr{enata analiza poka`uva deka proizvodot ne odgovara na kvalitetot od ~len 4, odnosno ~len 5 na ovoj zakon, pred da izdade re{enie so koe }e se odbie baraweto za izdavawe na certifikat, republi~kiot pazaren inspektor, odnosno pravnoto lice }e go izvesti izvoznikot, odnosno uvoznikot deka ima pravo da bara da se izvr{i povtorna analiza na proizvodot (superanaliza), kaj institucija ovlastena od Ministerot za stopanstvo.

Baraweto za superanaliza, izvoznikot, odnosno uvoznikot e dol`en da go dostavi najdocna vo rok od tri dena po priemot na izvestuvaweto.

Vo slu~aj baraweto da ne bide dostaveno vo utvrdeniot rok, republi~kiot pazaren inspektor, odnosno pravnoto lice bez odlagawe }e donese re{enie so koe }e go otfrli baraweto za izdavawe na certifikat.

Dokolku spored rezultatite od superanalizata proizvodot odgovara na propi{aniot kvalitet, republi~kiot pazaren inspektor, odnosno pravnoto lice }e izdade certifikat za proizvodot, a vo sprotivno po dobivawe na rezultatot od superanalizata }e donese re{enie za odbivawe na izdavawe na certifikat.

Protiv re{enieto od stav 1 na ovoj ~len {to go donel republi~kiot pazaren inspektor, odnosno pravnoto lice, izvoznikot odnosno uvoznikot mo`e vo rok od osum dena od denot na priemot na re{enieto da izjavi `alba do Ministerstvoto za stopanstvo.

Po izvr{nosta na re{enieto od stav 1 na ovoj ~len uvoznikot e dol`en da gi vrati ili uni{ti proizvodite koi ne odgovaraat na kvalitetot.

^len 14

Tro{ocite za kontrola na kvalitetot gi podnesuva izvoznikot odnosno uvoznikot.

Visinata i na~inot na pla}awe na nadomestokot za pokrivawe na tro{ocite na Republi~kiot pazaren inspektorat za kontrolata na kvalitetot od stav 1 na ovoj ~len gi propi{uva ministerot za stopanstvo.

Visinata i na~inot na pla}awe na nadomestokot za pokrivawe na tro{ocite za kontrolata na kvalitetot {to ja izvr{uva pravno lice, gi utvrduva pravnoto lice po prethodna soglasnost na ministerot za stopanstvo.

Za proizvodite za koi, spored ovoj zakon mo`e da se izdade certifikat samo vrz osnova na prethodno izvr{ena analiza ili superanaliza, tro{ocite za taa analiza gi podnesuva izvoznikot, odnosno uvoznikot.

Za povtorna kontrola na kvalitetot od ~lenovite 19 i 20 na ovoj zakon ne se pla}a nadomestok.

 

^len 15

Zabranet e izvozot, odnosno uvozot na proizvodite opredelen so ~len 2 stav 2 od ovoj zakon za koi ne e izdaden certifikat.

Carinskiot organ nema da dozvoli izvoz odnosno uvoz, a pravnite lica koi organiziraat i vr{at prevozni~ka dejnost (vo natamo{niot tekst: prevoznik) nema da vr{at prevoz na proizvodite od stav 1 na ovoj ~len.

Po isklu~ok od odredbata na stav 2 od ovoj ~len, carinskiot organ }e dopu{ti uvoz i carinewe na proizvodi bez certifikat, a prevoznikot }e vr{i prevoz na proizvodi bez certifikat, dokolku stanuva zbor za proizvodi za koi e propi{ano deka mo`e da se izdade certifikat samo vrz osnova na prethodno izvr{eno ispituvawe, odnosno analiza ili superanaliza, po prethodno izdadena potvrda od republi~kiot pazaren inspektor odnosno pravnoto lice, deka e izvr{en organolepti~ki pregled na tie proizvodi i deka se zemeni mostri za laboratorisko ispituvawe, odnosno analiza ili superanaliza zaradi kone~no utvrduvawe na kvalitetot na tie proizvodi i izdavawe na certifikat, odnosno donesuvawe na re{enie za odbivawe na baraweto za izdavawe na certifikat.

Uvoznikot ne smee proizvodite od stav 3 na ovoj ~len da gi pu{ta vo promet dodeka za niv ne dobie certifikat, a dotoga{ tie proizvodi moraat da bidat vo karantin.

Dodeka se nao|aat vo karantin, proizvodite mora da se ~uvaat pod uslovi koi onevozmo`uvaaat promena na kvalitetot, ili me{awe ili zamena so drugi proizvodi.

^len 16

Ministerot za stopanstvo vo soglasnost so ministerot za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo, }e gi propi{e na~inot i postapkata za vr{ewe kontrola na kvalitetot, uslovite koi treba da gi obezbedi izvoznikot, odnosno uvoznikot vo vrska so vr{eweto na taa kontrola, kako i podatocite {to mora da gi sodr`i certifikatot.

So propisot od stav 1 na ovoj ~len se opredeluvaat i proizvodite za koi mo`e da se izdade certifikat samo vrz osnova na prethodno izvr{eno ispituvawe, odnosno analiza ili superanaliza na tie proizvodi.

^len 17

Nadzor nad rabotata na pravnite lica koi se ovlasteni za vr{ewe na kontrolata na kvalitetot, vr{i Ministerstvoto za stopanstvo.

^len 18

Ako vo vr{eweto na inspekciskiot nadzor Republi~kiot pazaren inspektorat utvrdi deka pravnoto lice ne gi ispolnuva propi{anite uslovi }e mu naredi vo opredelen rok da gi otstrani utvrdenite nedostatoci. Dokolku pravnoto lice ne gi otstrani nedostatocite vo opredeleniot rok, Republi~kiot pazaren inspektorat }e donese re{enie so koe }e mu zabrani natamo{no vr{ewe kontrola na kvalitetot i }e mu predlo`i na ministerot za stopanstvo da mu go odzeme ovlastuvaweto za vr{ewe kontrola na kvalitetot.

Republi~kiot pazaren inspektorat }e donese re{enie so koe }e mu zabrani natamo{no vr{ewe na kontrola na kvalitetot i }e mu predlo`i na ministerot za stopanstvo da mu go odzeme ovlastuvaweto za vr{ewe kontrola na kvalitetot na pravnoto lice, i vo slu~aj koga pri vr{eweto na inspekciskiot nadzor }e utvrdi deka pravnoto lice vo vr{eweto na kontrolata i izdavaweto na certifikati ne se pridr`uva kon va`e~kite propisi.

Protiv re{enieto na Republi~kiot pazaren inspektorat so koe e zabraneto natamo{no vr{ewe na kontrola na kvalitetot, pravnoto lice mo`e da izjavi `alba do Ministerstvoto za stopanstvo vo rok od osum dena od denot na priemot na re{enieto.

@albata izjavena protiv re{enieto od stav 3 na ovoj ~len ne go odlaga negovoto izvr{uvawe.

 

^len 19

Republi~kiot pazaren inspektor mo`e da vr{i povtorna kontrola na kvalitetot na proizvodite za koi e izdaden certifikat od pravnoto lice.

Za proizvodite nameneti za izvoz povtorna kontrola na kvalitetot na proizvodite mo`e da se vr{i od mestoto na natovarot na tie proizvodi do granicata, a za proizvodite {to se uvezuvaat od granicata odnosno od carinskiot terminal do sedi{teto na kupuva~ot na golemo.

Ako republi~kiot pazaren inspektor pri povtornata kontrola na kvalitetot od stav 1 na ovoj ~len, utvrdi deka proizvodot za koj e izdaden certifikat ne odgovara na uslovite propi{ani za izdavawe na certifikat, }e donese re{enie za poni{tuvawe na certifikatot. Primerok od re{enieto republi~kiot pazaren inspektor dostavuva do nadle`nata carinarnica, do prevoznikot, do pravnoto lice {to go izdalo certifikatot i do izvoznokot, odnosno uvoznikot.

Protiv re{enieto od stav 3 na ovoj ~len mo`e da se izjavi `alba do Ministerstvoto za stopanstvo.

^len 20

Ako republi~kiot pazaren inspektor pri kontrolata na kvalitetot vo smisla na ~len 19, utvrdi deka fakti~kata sostojba na proizvodot vo pogled na kvalitetot, koli~estvoto ili drugi svojstva ne im odgovara na podatocite iska`ani vo ve}e izdadeniot certifikat, a proizvodot ima izvozen, odnosno uvozen kvalitet, }e izdade nov certifikat, spored utvrdenata fakti~ka sostojba.

Za izdavaweto na nov certifikat, odnosno za zamenata na porano izdadeniot certifikat, republi~kiot pazaren inspektor vedna{ }e go izvesti izvoznikot, odnosno uvoznikot, nadle`nata carinarnica i pravnoto lice {to go izdalo porane{niot certifikat.

^len 21

So pari~na kazna od 100.000 do 300.000 denari }e se kazni za prekr{ok pravnoto lice, ako:

1. Izdade certifikat za proizvodi ~ij kvalitet i drugite svojstva ne se utvrdeni na propi{an na~in ili vo certifikatot se vneseni pogre{ni podatoci (~lenovi 4, 5 i 12);

2. Ne gi vrati ili uni{ti proizvodite za koi ne e izdaden certifikat (~len 13 stav 7);

3. Izveze ili uveze proizvodi bez certifikat (~len 15 stav 1);

4. Primi na prevoz, odnosno organizira prevoz na proizvodi za koi ne e izdaden certifikat (~len 15 stav 2);

5. Stavi vo promet proizvodi od ~len 15 stav 3 na ovoj zakon bez certifikat (~len 15 stav 4) i

6. Proizvodite od ~len 15 stav 3 od ovoj zakon ne gi dr`i vo karantin pod uslovite propi{ani vo ~len 15 stav 5 od ovoj zakon.

Za prekr{okot od stav 1 na ovoj ~len }e se kazni so pari~na kazna od 15.000 do 45.000 iljadi denari i odgovornoto lice vo pravnoto lice.

Za dejstvijata od stavot 1, to~ki 2, 3, i 5 na ovoj ~len }e se izre~e i merka na bezbednost zabrana za vr{ewe na opredelena dejnost vo nadvore{no-trgovskiot promet, vo traewe od edna do tri godini, kako i merka na bezbednost odzemawe na predmeti.

Za dejstvijata od stavot 1 to~ki 1 i 4 na ovoj ~len, }e se izre~e merka na bezbednost zabrana na vr{ewe na dejnost kontrola na kvalitetot, odnosno prevoz ili organizirawe na prevoz vo traewe od edna do tri godini.

^len 22

So pari~na kazna od 30.000 do 100.000 denari }e se kazni za prekr{ok pravno lice ako vo baraweto podneseno za dobivawe na certifikat dade neto~ni podatoci za proizvodot {to go izvezuva, odnosno uvezuva (~len 12 stav 6).

Za prekr{ok od stav 1 na ovoj ~len }e se kazni so pari~na kazna od 3.000 do 10.000 denari i odgovornoto lice vo pravnoto lice.

^len 23

So pari~na kazna od 3.000 do 10.000 denari }e se kazni za prekr{ok republi~kiot pazaren inspektor ako izdade certifikat za proizvodi ~ii kvalitet i drugite svojstva ne se utvrdeni na propi{an na~in ili vo certifikatot se vneseni neto~ni podatoci (~len 12).

Prekr{okot od stav 1 na ovoj ~len pretstavuva te{ka povreda na rabotnata dol`nost.

^len 24

So pari~na kazna od 3.000 do 10.000 denari }e se kazni za prekr{ok i odgovornoto lice vo carinskiot organ ako dozvoli izvoz, odnosno uvoz na proizvodi {to ne se snabdeni so certifikat (~len 15 stavovi 2 i 3).

^len 25

Propisite od ~len 2 stav 2 i ~len 8 stav 3 na ovoj zakon Vladata }e gi donese vo rok od tri meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj zakon.

Propisite od ~len 9 stav 2, ~len 12 stav 5, ~len 14 stav 2 i ~len 16 stav 1 ministerot za stopanstvo }e gi donese vo rok od {est meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

Do donesuvaweto na propisite od stavovite 1 i 2 na ovoj ~len }e se primenuvaat propisite {to va`ele na denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

^len 26

Pravnite lica {to vr{at kontrola na kvalitetot vrz osnova na propisite {to va`ele do denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, prodol`uvaat so rabota do izdavaweto na novi ovlastuvawa soglasno so ~len 10 od ovoj zakon.

^len 27

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon prestanuva da va`i Zakonot za kontrola na kvalitetot na zemjodelskite i prehranbenite proizvodi vo nadvore{no-trgovskiot promet (" Slu`ben list na SFRJ" broj 28/75; 70/78; 54/86 i 30/90).

^len 28

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

vs/mp