ZAKON ZA POTIKNUVAWE NA RAZVOJOT NA STOPANSKI NEDOVOLNO RAZVIENITE PODRA^JA
^len1
So ovoj zakon se ureduvaat merkite za pottp{uvawe na razvojot na stopanski nedovolno razvienite podra~ja, pokazatelite i grani~nite vrednosti za utvrduvawe na stepenot na stopanskata razvienost na op{tinite, kriteriumite za utvrduvawe na specifi~nite podra~ja, izvorite i namenite na sredstvata na institucijata preku koja }e se sproveduva ovaa politika.
^len 2
Stopanski nedovolno razvieni podra~ja vo sogla-nost so ovoj zakon se:
1. Podra~jeto na stopanski nedovolno razvienite op{tini i 2. Specifi~nite podra~ja.
Kako specifi~ni podra~ja se smetaat: ridsko-planinskite, pograni~nite i kompaktno zaostanatite podra~ja.
^len 3
Pottiknuvaweto na razvojot na podra~jata od ~len 2 na ovoj zakon se ostvaruva so naso~uvawe na sredstva za poddr{ka vo realizacijata na investicioni proekti i za drugi nameni i so indirektni merki na ekonomskata politika.
Sredstvata od stav 1 na ovoj ~len se odobruvaat vrz proekten pristap, diferencirano vo zavisnost od stepenot na stopanskata razvienost na podra~jeto vo koe se vlo`uva.
^len 4
Za sproveduvawe na merkite za pottiknuvawe na razvojot na podra~jata od ~len 2 na ovoj zakon se formira Agencija za stopanski nedovolno razvieni podra~ja (vo natamo{niot tekst Agencija).
II. POKAZATELI I GRANI^NI VREDNOSTI ZA UTVRDUVAWE NA SGEPENOT NA STOPANSKATA RAZVIENOST NA PODRA^JATA
^len 5
Stepenot na stopanskata razvienost na podra~jata , na op{tinite se utvrduva so primenata na slednive pokazateli:
- op{testven proizvod po `itel, koregiran so koeficientot na promenata na gustinata na naselenost;
- nabavna vrednost na aktivnnte osnovni sredstva po `itel (bez vrednosta na hidro i termoelektranite) i
- stepen na vrabotenost (broj na vraboteni na 100 `iteli).
^len 6
Status na stopanski nedovolno razvisni podra~ja imaat podra~jata na op{tinite kaj koi koregiraniot op{testven proizvol po `itel (desetgodi{en prosek) i najmalku eden od drugite dva pokazateli od ~len 5 na ovoj zakon se pod 75% od prosekot na zemjata.
^len 7
Za op{tinite od gradot Skopje pokazatelite i grani~nite vrednosti od ~lenovite 5 i 6 na ovoj zakon se primenuvaat na nivo na gradot Skopje.
^len 8
Status na ridsko-planinski podra~ja imaat naselenite mesta vo podra~jata koi se nao|aat nad 800 metri nadmorska viso~ina, a koi spored konfiguracijata na terenot imaat izrazito planinski karakteristiki.
Status na pograni~ni podra~ja imaat naselenite mesta vo podra~jata koi se nao|aat do 5 km od dr`avnata granica, vklu~uvajki gi i naselenite mesta koi se podaleku od 5 km od granicata no se prvi pograni~ni naseleni mesta.
Status na pograni~ni podra~ja, vo soglasnost, so ovoj zakon, nemaat naselenite mesta so razviena stopanska aktivnost i izgradena infrastruktura.
Status na kompaktno zaostanati podra~ja imaat p-dr~jata koi opfa}aat pove}e naseleni mesta so izrazito nisko nivo na stopanska aktivnost, nedovolno razvieia stopanska infrastruktura, izrazito visoki migracii i mala gustina na naselenost.
^len 9
Vladata na Republika Makedonija so posebsn akt gi uvrduva podra~jata od ~len 6 i podra~jata i naselenite mesta od ~len 8 na ovoj zakon.
Aktot od stav 1 na ovoj ~len se donesuva so va`nost od pet godini.
[.IZVORI I NAMENI NA SREDSTVA I INDIREKTNI MERKI NA EKONOMSKATA POLITIKA
^len 10
Za pottiknuvawe na razvojot na podra~jata od ~len 2 na ovoj zakon se obezbeduvaat sredstva od Buxetot na Republika Makedonija vo visina od 1% od op{testveniot proizvod na zemjata.
Dozna~uvaweto na sredstvata od stav 1 na ovoj ~len se vr{i vo 12 ednakvi mese~ni rati.
^len 11
Za pottiknuvawe na razvojot na podra~jata od ~len 2 va ovoj zakon se obezbeduvaat sredstva od drugi izvori, i toa od:
- dividendite od akciite i udelite koi se kupeni od sredstvata za potttiknuvawe va razvojot na podra~jata od ~len 2 na ovoj zakon, ~ii imatel e Republika Makedonija;
- proda`bata na akcii i udeli od stav 1 alineja 1 na ovoj ~len;
- del od prihodite {to Republikata }e ga ostvari od koncesii i druti izvori.
Visinata na sredstvata od stav 1 alineja 3 va ovoj ~len se utvrduva so propisot so koj se vr{i raspredelba na sredstvata dobieni od koncesiite.
^len 12
Sredstvata od ~lenovnte 10 i 11 na ovoj zakon se dozna~uvaat na smetka na Agencijata.
^len 13
Sredstvata obezbedeni vrz osnova na ~lenovite 10 i 11 od ovoj zakon se naso~uvaat za:
- nepovratvo u~estvo pri vlouvawata vo stopanskata infrastruktura, kako i vo nestopanskata infrastruktura, osven vo gradskite centri;
- regres na del od kamatite po koristenite krediti za realizacija na investicioni proekti od stopanstvoto;
- u~estvo vo trajniot vlog vo finansiraweto na oddelni iivesticioni proekti od stopanstvoto;
- premin za otvorawe novi proizvodni rabotni mesta, diferncirano vo zavisnost od brojot va novootvorenite rabotni mesta;
- nepovratno u~estvo vo finansiraweto na izrabotkata na investicioni programi i nau~ni studii;
- u~estvo vo obu~uvanwe na kadri i
- pla}awe na pridonesite za penzisko-invalidsko i zdravstveno osiguruvawe.
Kriteriumite, visinata, uslovite i na~inot na koristewe na sredstvata od stav 1 na ovoj ~len se utvrduvaat so poseben akt na Vladata na Republika Makedonija.
^len 14
Korisnici na sredstvata za namenite od ~len 13 va ovoj zakon mo`at da bidat fizi~ki i pravni lica.
^len 15
Indirektnite merki na ekonomskata politika od ~len 3 na ovoj zakon se odnesuvaat na osloboduvawe ili olesnuvawe od danoci, carini i drugi uvozni dava~ki i prioritet pri otkupot za popolnuvawe na stokovnite rezervi.
Za liceto koe najmalku 15 godini nepreknnato `ivee i raboti vo naseleno mesto so status na pograni~no podra~je vo soglasnost so ovoj zakon po navr{enata 50-godi{na vozrast za ma`, odnosno 48-god{nna vozrast za `ena obvrskite po osnova na pridonesi za penzisko-invalidsko i zdravstveno osiguruvanwe za periodot za koj ponatamu ostanuva da `ivee vo tie podra~ja, do kolku liceto e individualen zemjodelec i zemjodelstvoto mu e edinstveno zanimawe gi pla}a Agencijata. Agencijata go pla}a pridonesot za zdravstveno osiguruvawe i za izdr`uvanite ~lenovi na negovoto doma}instvo koi `iveat so nego.
Funkcionerot koj rakovodi so organot na upravata nadle`en za rabotite na razvojot, po potreba, donesuva pobliski propisi za ostvaruvawe na pravata od stav 2 na ovoj ~len.
Pravoto od stav 2 na ovoj ~len se ostvaruva so podnesuvawe barawe do Agencijata.
Vo upravnata postapka po baraweto na liceto od stav 2 na ovoj ~len vo prv stepen re{ava Agencijata.
Protiv prvostepenoto re{enie doneseno od Agencijata so koe e odbieno baraweto, liceto od stav 2 na ovoj ~len ima pravo na `alba do organot na upravata nadle`en za rabotite na razvojot.
Vo upravnata postapka za ostvaruvawe na pravata od stav 2 na ovoj ~len se primenuva Zakonot za op{ta upravna postapka.
IV. AGENCIJA ZA STOPANSKI NEDOVOLNO RAZVIENITE PODRA^JA
^len 16
Agencijata od ~len 4 na ovoj zakon e organ vo sostav na organot na upravata nadle`en za rabotite na razvojot. Agencijata ima svojstvo na pravno lice.
^len 17
So Agencijata rakovodi direktor. Direktorot, na predlog va funkcionerot koj rakovodi so organot na upravata nadle`en za rabotite na razvojot, go imenuva i razre{uva Vladata na Republika Makedonija.
^len 18
Agencijata gi vr{i slednive raboti: obezbeduva scena za investicioni programi od stopanstvoto; vr{i, a po potreba obezbeduva ocena za investicioni programi od nestopanskata infrastruktura; re{ava za diferencirano odobruvawe na sredstva vrz osnova na posebno utvrdeni kriteriumi vo soglasnost so ~len 13 na ovoj zakon; dava tehni~ka pomo{ i drugi konsultantski uslugi; vr{i kontrola nad upotrebata na sredstvata; vr{i sogleduvawe na ostvarenite efekti od izvrg{enite vlo`uvawa; vr{i promocija na proektite i na pogodnostite vo stopanski nedovolno razvienite podra~ja i vr{i druga raboti utvrdeni so zakon.
^len 19
Za odobruvawe na sredstva za nepovratno u~estvo vo finansiraweto na pokrupni objekti od stopanskata infrastruktura i za u~estvo vo trajniot vlog vo finansiraweto na oddelni investicnoni proekti od stopanstvoto Agencijata odl~u~uva po pribaveno mislewe od komisija.
Komnisijata od stav 1 na ovoj ~len se formira vo Agencijata i e sostaveva od pet ~lena. ^lenovite na komisijata gi imenuva Vladata na Republika Makedonija od organite na upravata nadle`ni za rabotite na razvojot, industrijata i energetikata, zemjodelstvoto i vodostopanstvoto, soobra}ajot i ekologijata.
^len 20
Za realizacija na zada~ite od ~len 18 na ovoj zakon Agencijata podgotvuva godi{na programa.
Programata od stav 1 na ovoj ~len ja odobruva Vladata na Republika Makedonija.
^len 21
Agencijata najmalku edna{ godi{no dostavuva izve{taj za realizacija na programata od ~len 20 na ovoj zakon do Vladata na Republika Makedonija. Godi{niot izve{taj se dostavuva i do Sobranieto na Republika Makedonija za zapoznavawe.
V. PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI
^len 22
Agencijata }e se formira vo rok od tri meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 23
Agencijata po~nuva so rabota so denot na imenuvaweto na direktorot na Agencijata.
So denot na po~nuvaweto so rabota na Agencijata prestanuva so rabota Republi~kiot fond za kreditirawe na pobrziot razvitok na stopanski nedovolno razvienite krai{ta.
Sredstvata, imotot, pravata i obvrskite i vrabotenite na Fondot gi prezema Agencijata.
^len 24
Vo rok od tri meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon Vladata na Republika Makedonija }e gi donese aktite od ~lenovite 9 i 13 na ovoj zakon.
^len 25
Objektite vo tek na gradba za koi se odobreni sredstva od Republi~kiot fond za kreditirawe na pobrziot razvitok na stopanski nedovolno razvienite krai{ta }e se zavr{at pod uslovite so koi se odobreni sredstvata.
Do otpo~nuvaweto so rabota na Agencijata, Republi~kiot fond za kreditirawe na pobrziot razvitok na stopanski nedovolno razvienite krai{ta }e gi izvr{uva obvrskite samo po odlukite doneseni do vleguvawe vo sila na ovoj zakon.
^len 26
Sredstvata za u~estvo na Republikata vo obezbeduvaweto sredstva na Republi~knot fond za kreditirawe na pobrziot razvitok na stopanski nedovolno razvienite krai{ta vo 1992 i 1993 godina dadeni kako pozajmica od Buxetot na Republika Makedonija, se transformiraat vo nepovratni sredstva.
^len 27
Po isklu~ok na odredbite od ~len 10 stav 1 na ovoj zakon vo 1994 godina za namenite od ~len 13 na ovoj zakon od Buxetot na Republika Makedonija se obezbeduvaat sredstva vo visina od 0,30% od op{testveniot proizvod na zemjata.
^len 28
Anuitetite od plasiranite sredstva od Republi~kiot fond za kreditirawe na pobrziot razvitok na stopanski nedovolno razvienite krai{ta se vra}aat na Agencijata pod istite uslovi pod koi tie se odobreni.
^len 29
Anuntetite od sredstvata koi dosega se plasirani vo soglasnost so Zakonot za naso~uvawe i koristewee na anuitetite od sredstvata na Fondot na Federacijata za kreditnrawe na pobrziotg razvej na stopanski nedovolno razvievite republiki i avtonomii pokraini koe se formiraa po osnova na zadol`itelen zaem ("Sl`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 6/92), i se vra}aat na Agencijata pod istite uslovi pod koi tie se odobreni.
Sredstvata sobrani po ovaa osnova koi, do vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, ne se plasirani, kako i anuitetite od sredstvata na Fondot na Federacijata za kreditirawe na pobrziot razvoj ia stopanski nedovolno razvienite republiki i avtonomni pokraini se prenesuvaat, odnosno se vra}aat na smetkata na Agencijata.
^len 30
So vleguvaweto vo sila na ovoj zakon prestanuvaat da va`at: Zakonot za utvrduvawe na stopanski nedovolno razvienite krai{ta ("Spu`ben vesnik na Republika Makedonnja" broj 18/93), Zakonot za u~estvo na Republikata vo obezbeduvawe na sredstva na Republi~kiot fond za kreditirawe na pobrziot razvitok na stopanski nedovolno razvisnite krai{ta ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 17/93), Zakonot za Republi~kiot fond za kreditirawe na pobrziot razvitok na stopanski nedovolno razvienite krai{ta ("Slu`ben vesnik na SRM" broj 48/74), Zakonot za naso~uvawe i koristewe na anuitetite od sredstvata na Fondot na Federacijata za kreditirawe na pobrziot razvoj na stopanski nedovolno razvienite republiki i avtonomni pokraini koi se formiraat po osnova na zadol`itelen zaem ("Slu`ben vesik na Republika Makedonija" broj 6/92).
^len 31
Ovoj zakon vleguva vo sila so denot na objavuvaweto vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija", a }e se primenuva od 1 januari 1994 godina.