ZAKON ZA NAU^NO-ISTRA@UVA^KATA DEJNOST

^len 1

So ovoj zakoi se ureduva sistemot, na~elata, javniot interes, oblicite na organiziraweto i upravuvaweto vo nau~no-istra`uva~kata dejnost, na~inite na pottiknuvaweto i pomagaweto na razvojot na nau~no-istra`uva~kata dejnost, nau~no-istra`uva~kite kadri i drugi pra{awa od interes za nau~no-istra`uva~kata dejnost.

^len 2

Sistemot na nau~no-istra`uva~kata dejnost opfa}a nau~ni istra`uvawa, osposobuvawe i usovr{uvawe na kadri za nau~no-istra`uva~ka rabota i nau~no-istra`uva~ka infrastruktura.

^len 3

Nau~no istra`uvawe, vo smisla na ovoj zakon, e sistematski organizirana tvore~ka aktivnost ~ii rezultati sodr`at vo sebe izvornost ili novina naso~ena kon pro{iruvawe na vkupnite znaewa i unapreduvawe na naukata.

Rezultatite od nau~nite istra`uvawa se povrzuvaat vo naukata kako sistem na znaewa za pojavite i zakonitostite za prirodata, op{testvoto i ~ovekot.

Nau~nite istra`uvawa mo`at da bidat fundamentalni, primeneti i razvojni.

Rezultatite od nau~nite istra`uvawa se vrednuvaat i soop{tuvaat preku: recenzirawe, objavuvawe na nau~ni trudovi, nau~na kritika, ocena od eksperti i primena vo praktikata.

^len 4

Osposobuvaweto i usovr{uvaweto na kadrite za nau~no-istra`uva~ka rabota opfa}a motiviraqe, naso~uvawe i razvivawe na nau~no-istra`uva~kite sposobnosti kaj mladite, izbor i prifa}awe na nau~niot podmladok, postdiplomski, doktorski i drugi formi i na~ini na osposobuvawe, usovr{uvawe i unapreduvawe na kadrite.

^len 5

Nau~no-istra`uva~kata infrastruktura opfa}a objekti, nau~na oprema, laboratorii i opitni stanici, nau~no-tehnolo{ki informacii, bibliote~no-informaciona, referelna, arhivska i izdava~ka dejnost, inovacioni i smeta~ki centri, kako i druga uslovi {to se koristat za nau~ni istra`uvawa.

^len 6

Nau~no-istra`uva~kata dejnost se zasnova vrz slednive na~ela:

- sloboda na nau~noto tvore{tvo;

- avtonomnost na nau~no-istra`uva~kite rabotnici vo vr{eweto na nau~ni istra`uvawa;

- eti~nost na nau~no-istra`uva~kite rabotnici vo vr{eweto na nau~nite istra`uvawa i koristeweto i primenata na nau~no-istra`uva~kite rezultati;

- raznovidnost na nau~nite mislewa i metodi i

- vklu~enost, otvorenost i sorabotka vo me|unarodni ramki.

Nau~no-istra`uva~kata dejnost se zasnova i vrz na~eloto na nepovredlivost i za{tita na li~nosta i dostoinstvoto na ~ovekot.

^len 7

Javen interes vo nau~no-istra`uva~kata dejnost pretstavuvaat nau~nite istra`uvawa koi se:

- od oblasta na istoriskiot i kulturniot identitet na makedonskiot narod i nacionalnostite koi `iveat vo Republika Makedonija;

- op{t uslov za op{testveno-ekonomskiot razvoj na Republika Makedonija;

- vo funkcija na podigaweto na nau~noto nivo i transferot na svetskite znaewa i

- od oblasta na odbranata n bezbednosta. Javen interes vo nau~no-istra`uva~kata dejnost pretstavuva i osposobuvaweto i usovr{uvaweto na kadrite za nau~no-istra`uva~ka rabota i nau~no-istra`uva~kata infrastruktura koi se vo funkcija na ostvaruvaweto na nau~nite istra`uvawa od stav 1 na ovoj ~len.

Za ostvaruvawe na rabotite od stavovite 1 i 2 na ovoj ~len Vladata na Republika Makedonija donesuva Programa za nau~no-istra`uva~ka dejnost na Republika Makedonija (Programa za nau~no-istra`uva~ka dejnost).

So Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost se utvrduvaat obemot, strukturata i podra~jata na javniot interes vo nau~no-istra`uva~kata dejnost.

^len 8

Za vr{ewe na nau~no-istra`uva~kata dejnost od javen interes, Republikata mo`e da osnova javna nau~na ustanova.

Odluka za osnovawe na javna nau~na ustanova donesuva Vladata na Republika Makedonija.

^len 9

Javna nau~na ustanova mo`e da se osnova ako:

- ima programa vo koja se opredeleni podra~jata na nau~nite istra`uvawa;

- ima vo raboten odnos so polno rabotno vreme najmalku 12 rabotnici od koi pet so nau~ni zvawa i sedum so sorabotni~ki zvawa;

- nau~no-istra`uva~kata dejnost e nejzina prete`na dejnost i

- se obezbedeni sredstva, oprema i prostor za rabota.

^len 10

Podgotovki za po~etok so rabota na Javnata nau~na ustanova vr{i komisija koja ja formira Vladata na Republika Makedonija.

Komisijata ja so~inuvaat pet ~lena so nau~ni ili nastavno-nau~ni zvawa od nau~nata oblast vo koja se osnova javnata nau~na ustanova.

Komisijata vr{i izbor vo nau~ni i sorabotni~ki zvawa, odlu~uva za zasnovawe na raboten odnos, donesuva programa za rabota, donesuva privremen statut i vr{i drugi neposredni zada~i za po~etok so rabota na javnata nau~na ustanova.

Komisijata prestanuva so rabota otkako }e gi izvr{i zada~ite predvideni vo stav 3 od ovoj ~len, a najdocna vo rok od 12 meseci od deiot na nejzinoto formirawe.

^len 11

Javnite nau~ni ustanovi mo`at da bidat ~lenki na univerzitet.

^len12

Nau~no-istra`uva~kata dejnost od javen interes vr{at i Makedonskata akademija na naukite i umetnostite, kako i fakultetite i univerzitetite, osnovani kako javni ustanovi.

Polo`bata, osnovaqeto, vr{eweto i prestanokot na vr{eweto na dejnosta, upravuvaweto, izborot na kadrite, na~inot na finansiraweto i nadzorot nad zakonitosta na Makedonskata akademija na naukite i umetnostite, kako i na fakultetige i univerzitetite, se ureduva so posebni zakoni.

^len 13

Nau~no-istra`uva~kata dejnost od javen interes mo`e da se vr{i vrz osnova na odobrenie.

Odobrenieto se dava za vr{ewe nau~ni istra`uvawa na odreden proekt ili vo odredena oblast.

^len 14

Za vr{ewe na nau~no-istra`uva~ka dejnost od javen iiteres vrz osnova na odobrenie, doma{no i stransko pravno ili fizi~ko lice osnova nau~na ustanova.

Nau~nsta ustanova od stav 1 va ovoj ~len treba da gi ispolni uslovite prsdvvdeni vo ~lenot 9 od ovoj zakon.

Podgotovkite za po~etok so rabota na nau~nata ustanova gi vr{i komisija koja ja formira osnova~ot. Na brojot, sostavot i zada~ite na komisijata soodvetno se primenuvaat odredbite od ~len 10 na ovoj zakon.

^len 15

Odobrenieto za vr{ewe va nau~no-istra`uva~ka dejnost od javen interes se dava vrz osnova na barawe na zainteresirano doma{no i stransko pravno ili fizi~ko lice.

Odluka za davawe odobrenie donesuva Vladata na Republika Makedonija.

Vo odlukata od stav 2 na ovoj ~len ss utvrduva dejnosta (proekt ili oblast) koja e predmet na davawe odobrenieto, uslovite {to treba da gi ispolnuva osnova~ot, po~etokot, vremetraeweto i prestanokot na odobrenieto i drugi pra{awa od zna~ewe za vr{ewe na dejnosta.

^len 16

Odobrenieto mohe da se dade za site oblasti opredeleni kako javen ivteres vo nau~no-istra`uva~kata dejnost, osven za nau~nite istra`uvawa vo oblasta na istoriskiot i kulturniot identitet na makedonskiot narod i nacionalnostite koi `iveat vo Republika Makedonija, odbranata i bezbednosta.

^len 17

Nau~no-istra`uva~kata dejnost koja so zakon ne e utvrdena kako dejnost od javen interes mo`at da vr{at i drugi nau~ni ustanovi.

Druga nau~na ustanova mo`e da se osnova ako:

- ima programa vo koja se opredeleni podra~jata na nau~nite istra`uvawa;

- ima vo raboten odnos so polno rabotno vreme najmalku sedum rabotnici od koi trojca so doktorat na nauki i ~etvorica so magistratura ili visoko obrazovanie;

- nau~no-istra`uva~kata dsjnost e nejzina prete`na dejnost i

- se obezbedeni sredstva, oprema i prostor za rabota.

Podgotovkite za po~etok so rabota na drugata nau~na ustanova gi vr{i osnova~ot na na~in predviden so aktot za osnovawe.

^len 18

Nau~no-istra`uva~kata dejnost koja so zakon ne e utvrdena kako dejnost odjaven interes mo`e da vr{i i fizi~ko lice kako profesionalna dejnost (samostoen istra`uva~) dokolku, pokraj op{tite uslovi za vr{ewe na dejnost, gi ispolnuva i slednive uslovi:

- vr{i nau~ni istra`uvawa vo poslednite pet godini;

- ima doktorat na nauki;

- ima programa vo koja e opredeleno podra~jeto na nau~noto istra`uvawe i

- ima obezbedeno sredstva, oprema i prostor za vr{ewe na nau~nite istra`uvawa.

^len 19

Nau~no-istra`uva~ka dejnost koja so zakon ne e utvrdena kako dejnost od javen interes, pokraj nau~nite ustanovi od ~len 17 i samostojniot istra`uva~ od ~len 18 na ovoj zakon, mo`at da vr{at i javnite nau~ni ustanovi, nau~nite ustanovi koi vr{at dejnost so odobrenie, Makedonskata akademija na naukite i umetnostite, fakultetite i univerzitetite.

^len 20

Nau~nite ustanovi od ~lenovirte 9, 14 i 17 na ovoj zakon vo svoite nazivi mo`at da gi upotrebuvaat terminite institut, zavod i centar.

^len 21

Ministerstvoto za nauka vodi registar na nau~ni ustanovi (registar).

Vo registarot se zapi{uvaat javnite nau~ni ustanovi, nau~nite ustanovi koi vr{at dejnost so odobrenie, drugi nau~ni usganovi i samostojnite istra`uva~i, dokolku gi ispolnuvaat uslovite predvideni so ovoj zakon.

Re{enie za zapi{uvawe vo rgistarot donesuva ministerot za nauka.

Pobliski propisi za na~inot na vodewe na registarot donesuva mnnisterot za nauka.

^len 22

Dokolku Ministerstvoto za nauka utvrdi deka javnata nau~na ustanova, nau~nata ustanova koja vr{i dejnost so odobrenie, druga nau~na ustanova ili samostojniot istra`uva~ ne gi ispolnuvaat uslovite predvideni so ovoj zakon }e opredeli rok za nivno ispolnuvawe koj ne mo`e da bide podolg od {est meseci.

Dokolku javnata nau~na ustanova, nau~nata ustanova koja vr{i dejnost so odobrenie, druga nau~na ustanova i samostojniot istra`uva~ vo opredeleniot rok ne gi ispolnat uslovite predvideni so ovoj zakon, ministerot za nauka donesuva re{enie za bri{ewe od registarot, za {to go izvestuva osnova~ot.

^len 23

Protiv re{enieto od ~len 21 stav 3 i ~lenot 22 stav 2 na ovoj zakon, nezadovolnata stranka ima pravo da podnese `alba do Komisijata na Vladata na Republika Makedonija.

^len 24

Organi na javnata nau~na ustanova se sovet i direktor.

^len 25

Sovetot na javnata nau~na ustanova go so~inuvaat devet ~lena od koi {est se pretstavnici na vrabotenite vo ustanovata i trojca se pretstavnici koi gi opredeluva Vladata na Republika Makedonija.

^lenovite na sovetot se izbiraat vrz principot na stru~nost i kompetentnost.

Na~inot na izborot i razre{uvaweto na pretstavnicite na vrabotenite vo sovetot na javnata nau~na ustanova se opredeluva so statutot na ustanovata, so toa {to najmalku ~etiri pretstavnici se so nau~ni zvawa.

^lenovite na sovetot na javnata nau~na ustanova se izbiraat za vreme od ~etiri godnni.

^len 26

Sovetot na javnata nau~na ustanova:

- donesuva statut;

- donesuva akti za vnatre{na organizacija;

- donesuva programi za rabota i razvoj;

- donesuva finansov plan;

- donesuva godi{na smetka;

- izbira i razre{uva direktor;

- vr{i izbor i preizbor vo nau~ni i sorabotni~ki zvawa;

- odlu~uva za prijavuvawe na nau~no-istra`uva~ki proekti i za izdavawe nau~ni trudovi;

- odlu~uva za rabotite koi se odnesuvaat na osposobuvaweto i usovr{uvaweto na nau~no-istra`uva~kite kadri;

- odlu~uva za rabotite koi se odnesuvaat na nabavka na nau~na literatura i oprema;

- odlu~uva za rabotite vo vrska so me|unarodnata nau~na sorabotka;

- gi ocenuva i analizira rezultatite od nau~nite istra`uvawa;

- usvojuva godi{en izve{taj za rabota i

- vr{i drugi raboti koi se vo funkcija na ostvaruvawe na dejnosta.

^len 27

Vo odlu~uvaweto po pra{awata od ~len 26 alinei 1, 3, 4, 5, 6 i 13 na ovoj zakon, pokraj pretstavnicite na vrabotenite, u~estvuvaat i pretstavnicite koi gi opredeluva Vladata na Republika Makedonija.

Odlukite po pra{awata od stav 1 na ovoj ~len se smetaat za doneseni dokolku za niv glasalo mnozinstvoto od vkupniot broj pretstavnici na vrabotenite i mnozinstvoto na pretstavnicite koi gi opredeluva Vladata na Republika Makedonija.

Vo odlu~uvaweto po pra{awata od ~len 26 alineja 7 na ovoj zakon u~estvuvaat pretstavnici na vraboteiite so nau~ni zvawa, a odlukite po tie pra{awa se smetaat za doneseni dokolku za nnv glasalo mnozinstvoto od ovie pretstavnici.

Vo odlu~uvaweto po pra{awata od ~len 26 alinei 2, 8,9,10,11,12 i 14 na ovoj zakoi, u~estvuvaat pretstavnici na vrabotenite, a odlukite po tie pra{awa se smetaat za doneseni dokolku glasalo mnozinstvoto od ovie pretstavnici.

Za direktor na javna nau~na ustanova mo`e da se izbere lice so nau~no, odnosno nastavno-nau~no zvawe koe gi ispolnuva i drugite uslovi propi{ani vo statutot na ustanovata.

Direktorot ss izbira po pat na javen konkurs, za vreme od ~etiri godini.

Direktorot na javnata nau~na ustanova se izbira vrz osnova na predlog na konkursna komisija {to ja formira sovetot na ustanovata.

Konkursnata komisija e sostavena od pet ~lena od vrabotenite vo javnata nau~na ustanova od koi najmalku tri ~lena se so nau~ni zvawa.

^len 29

Direktorot na javnata nau~na ustanova ja pretstavuva i zastapuva ustanovata i e odgovoren za zakonitosta na rabotata na ustanovata.

Direktorot na javnata nau~na ustanova ja predlaga programata za rabota i razvoj i prezema merki za nejzino sproveduvawe, gi izvr{uva odlukite na sovetot, ja predlaga organizacijata na ustanovata, gi nazna~uva i gi razre{uva rakovodnite rabotnici vo ustanovata, odlu~uva za rasporeduvaweto na rabotnicite na opredeleni raboti i zada~i i vr{i i drugi raboti predvideni so zakon i so statutot na ustanovata.

Direktorot na javnata nau~na ustanova mo`e da zadr`i od izvr{uvawe odluka donesena od sovetot, dokolku smeta deka takvata odluka e sprotivna na zakon ili drug akt. Za vakvata postapka direktorot go izvestuva Ministerstvbto za nauka.

^len 30

Soglasnost na odlukata za izbor i razre{uvawe na direktor na javna nau~na ustanova dava Vladata na Republika Makedonija.

^len 31

Soglasnost na otatutot na javnata nau~na ustanova dava Vladata na Republika Makedonija.

^len 32

Odredbite od ~lenovite 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30 i 31 na ovoj zakon, soodvetno se primenuvaat i na nau~nata ustanova koja vr{i dejnost so odobrenie.

Nadle`nosta na Vladata na Republika Makedonija od ~lenovite 25, 27, 30 & 31 na ovoj zakon ja ostvaruva osnova~ot na nau~nata ustanova koja vr{i dejnost so odobrenie.

^len 33

Pra{awata okolu upravuvaweto, rakovodeweto i nadle`nostite na organite vo drugata nau~na ustanova se ureduvaat vo aktot za osnovawe i statutot na ustanovata.

Soglasnost na statutot na drugata nau~na ustanova dava osnova~ot.

^len 34

Republikata so finansiski sredstva u~estvuva vo pottiknuvaweto, pomagaweto i ostvaruvaweto na javniot interes opredelen so ovoj zakon i so Programata za nau~no-istra`uva~kata dejnost.

Programata za nau~no-istra`uva~kata dejnost ja donesuva Vladata na Republika Makedonija.

Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost se donesuva, po pravilo, za vreme od pet godini.

^len 35

So Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost se utvrduvaat:

- celite i pravcite na razvojot na nau~no-istra`uva~kata dejnost;

- mre`ata na javnite nau~ni ustanovi;

- brojot i strukturata na nau~no-istra`uva~kite kadri;

- megunarodnata nau~na sorabotka;

- nau~no-istra`uva~kata oprema;

- nau~no-istra`uva~kata infrastruktura;

- drugi aktivnosti svrzani so nau~nite istra`uvawa i

- obemot na sredstvata potrebni za ostvaruvawe na Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost.

^len 36

Godi{ni programi i akti za uslovite i kriteriumite za dodeluvawe sredstva za ostvaruvawe na Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost donesuva Ministerstvoto za nauka.

^len 37

Sredstvata za ostvaruvawe na Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost se obezbeduvaat od buxetot na Republikata.

^len Z8

So sredstvata od ~len 37 na ovoj zakon raspolaga Fondot za nau~no-istra`uva~ka dejnost na Republika Makedonija (Fond {to se formira vo sostav na Ministerstvoto za nauka).

Fondot ima svojstvo na pravno lice i `iro-smetka.

^len 39

Organ na upravuvawe na Fondot e upraven odbor.

^len 40

Upravniot odbor na Fondot e sostaven od 11 ~lena od redot na istaknati nau~ni i stru~ni rabotnici.

Pretsedatelot i ~lenovite na upravniot odbor gi imenuva i razre{uva Vladata na Republika Makedonija, od koi tri ~lena se imenuvaat po predlog na Makedonskata akademija na naukite i umetnostite, ~etiri po predlog na univerzitetite i ~etiri po predlog na Ministerstvoto za nauka.

Mandatot na pretsedatelot i ~lenovite na upravniot odbor e ~etiri godini.

^len 41

Izvr{nite, stru~nite, administrativno-tehni~kite i drugi raboti na Fondot gi vr{i Ministerstvoto za nauka.

^len 42

Upravniot odbor na Fondot:

- donesuva statut;

- dava mislewa i predlozi za Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost;

- dava mislewa i predlozi po godi{nite programi za realizacija na Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost;

- u~estvuva vo izgotvuvaweto na aktite {to se odnesuvaat na uslovite i kriteriumite za dodeluvawe sredstva za realizacija na Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost;

- odlu~uva za dodeluvan-e sredstva za realizacija na Programata za nau~no-istra`uva~ka dsjnost, vrz os-nova na ocena soglasno so ~lsn 3 stav 4 na ovoj zakon;

- gi razgleduva rezultatite od nau~no-istra`uva~-kite programi i drugi nau~no-istra`uva~kn aktivno-sti za koi dodelil sredstva;

- donesuva finansov plan;

- donesuva godi{na smetka;

- donesuva delovnik za rabota i

- vr{i i drugi raboti predvideni so zakonot i statutot.

Odlukite od alineite 5, 7 i 8 na stav 1 na ovoj ~len, Fondot gi donesuva vo soglasnost so ministerot za nauka.

Upravniot odbor mo`e da formira postojann ili povremeni rabotni tela, komisii, ekspertski grupi i sli~no.

^len 43

Soglasnost na statutot na Fondot dava Vladata na Republika Makedonija.

^len 44

Fondot, na javnvte nau~ni ustanovi (instituti, zavodi i centri), im dodeluva sredstva za realizirawe na nivnite programi za rabota i razvoj vo soglasnost so utvrdeni kriteriumi.

Sredstvata od stav 1 na ovoj ~len, Fondot gi dodeluva vrz osvova na godi{ni programi za rabota na javnite nau~ni ustanovi.

Za dodelenite sredstva od stav 2 na ovoj ~len Fon-dot sklu~uva dogovor so javnata nau~na ustanova.

^len 45

Fondot mo`e da dodeluva sredstva za nau~no-istra`uva~ki proekti, sozdavawe nau~no-istra`uva~ki kadri, me|unarodna nau~na sorabotka, nabavka na nau~no-istra`uva~ka oprema i literatura, izdava~ka dejnost, nau~ni sobiri i drugi aktivnosti vo soglasnost so utvrdeni kriteriumi.

Sredstvata od stav 1 na ovoj ~len, po pravilo, se dodeluvaat po pat na javen konkurs {to go raspi{uva Fovdot.

Za dodelenite sredstva za nau~no-istra`uva~ka dejnost od stav 1 na ovoj ~len, Fondot sklu~uva dogovor so korisnikot.

Dodelenite sredstva od ovoj ~len Fondot mo`e da gi sopre ili da gi povrati dokolku utvrdi deka nivnoto koristewe ne e vo soglasnost so sklu~eniot dogovor.

^len 46

Na istra`uva~ko-razvojni edinici i dru{tva za nauka fondot mo`e da im dodeluva sredstva za ostvaruvawe na del od nivnite programski aktivnosti koi vo sebe sodr`at elementi na nau~no-istra`uva~ka dejnost, odnosno istra`uva~ko-razvojna dejnost, na na~in predviden vo ~len 45 na ovoj zakon.

^len 47

Fondot mo`e da steknuva sredstva i od drugi izvori i toa od kamati, dividendi, legati, podaroci, zave{tanija, fondacii i drugo.

^len 48

Fondot podnesuva godi{en izve{taj za svojata rabota do Vladata na Republika Makedonija.

^len 49

Nadzor nad zakonitosta na rabotata na Fondot vr{i Ministerstvoto za nauka.

^len 50

Za finansirawe na nau~no-istra`uva~kata dejnost mo`at da se formiraat fondacii.

Fondaciite imaat svojstvo na pravno lice. Fondaciite mo`at da obezbeduvaat sredstva od legati, podaroci, zave{tanija, donacii i od drugi izvori.

Na~inot na upravuvaweto, funkcioniraweto i finansiraweto na fondacinte se ureduva so aktot za osnovawe.

^len 51

Nau~no-istra`uva~kige rabotnici vo javnite nau~ni ustanovi se izbiraat vo sorabotni~ki i nau~ni zvawa.

Sorabotni~ki zvawa se pomlad asistent - istra`uva~ i asistent - istra`uva~.

Nau~ni zvawa se nau~en sorabotnik, vi{ nau~en sorabotnik i nau~en sovetiik.

^len 52

Pomlad asistent-istra`uva~ mo`e da bide lice koe ima zavr{eno visoko obrazovanie, postignat prose~en uspeh na studiite od najmalku osum i poka`uva sposobnost za nau~ni istra`uvawa.

Asistent-istra`uva~ mo`e da bide lice koe ima zavr{eno magisterski studii, objaveni trudovi i postignati rezultati vo nau~ni istra`uvawa.

Nau~en sorabotnik mo`e da bide lice koe ima doktorat na nauki od podra~jeto za koe se izbira, objaveni nau~ni trudovi, odnosno postignuvawa vo primena na nau~no-istra`uva~ki rezultati.

Vi{ nau~en sorabotnik mo`e da bide lice koe ima doktorat na nauki od podra~jeto za koe se izbira, pove}e recenzirani nau~ni trudovi objaveni samostojno ili vo sorabotka so drugi avtori, u~estvo vo nau~no-istra`uva~ki proekti i ima zna~ajni postignuvawa vo primenata na nau~no-istra`uva~kite rezultati i pridones vo osposobuvaweto na nau~no-istra`uva~ki kadri.

Nau~en sovetnik mo`e da bide lice koe ima doktorat na nauki od podra~jeto za koe se izbira, pove}e recenzirani nau~ni trudovi objaveni samostojno ili vo sorabotka so drugi avtori koi imaat zna~ajno vlijanie vo razvojot na naukata i praktikata, da bil glaven istra`uva~ ili ima zna~aen pridones vo realiziraweto na programite i proektite i vo osposobuvaweto na nau~no-istra`uva~ki kadri.

Pri izborot ili preizborot vo povisoko, odnosno isto nau~no zvawe predvid se zemaat objaveni nau~ni trudovi, postignati rezultati i pridoies vo sozdavaweto mladi nau~no-istra`uva~ki kadri vo vremeto od posledniot izbor.

^len 53

Pomladiot asistent-istra`uva~ se izbira i zasnova raboten odnos najmnogu do ~etiri godini, bez pravo na preizbor.

Na~inot na izborot, vremetraeweto na izborot i na~inot na osposobuvaweto na pomladiot asistent-istra`uva~ se ureduva so akt na javnata nau~na ustanova.

Asistentot-istra`uva~ se izbira i zasnova raboten odnos za vreme od ~etiri godini, so pravo na preizbor i zasnovawe raboten odnos za u{te dve godini.

Nau~niot sorabotnik, vi{iot nau~en sorabotnik i nau~niot sovetnik se izbiraat za vreme od pet godini.

Nau~niot sorabotnik i vi{iot nau~en sorabotnik, koj pri izborot nema da bide izbran vo povisoko zvawe, povtorno se glasa za izbor vo zvaweto vo koe se nao|a.

Na nau~niot sorabotnik, vi{iot nau~en sorabotnik i nau~niot sovetnik, koi nema da bidat izbrani, odnosno preizbrani vo nau~no zvawe, im prestanuva rabotniot odnos.

Nau~niot sovetnik, posle prviot preizbor, ne se preizbira.

^len 54

Izborot i preizborot vo nau~ni zvawa i vo zvaweto asistent-istra`uva~ se vr{i po pat na javen konkurs {to go objavuva javnata nau~na ustanova vo dnevniot pe~at, najdocna vo rok od {est meseci pred istekot na rokovite utvrdeni vo ~len 53 na ovoj zakon.

^len 55

Izborot i preizborot vo nau~ni zvawa i vo zvaweto asistent-istra`uva~ go vr{i sovetot na javnata nau~na ustanova, vrz osnova na ocena na recenziona komisija.

^len 56

Recenzionata komisija ja formira sovetot na javnata nau~na ustanova i se sostoi od najmalku tri ~lena.

^lenovite na recenzionata komisija se izbiraat od redot na nau~nite i nastavno-nau~nite rabotnici.

Pove}e od polovinata od ~lenovite na recenzionata komisija ja so~inuvaat nau~ni i nastavno-nau~ni rabotnici od istoto nau~no podra~je vo nau~nata oblast vo koja se izbira kandidatot, a drugite ~lenovi se od soodvetnata nau~na oblast.

^lenovite na recenzionata komisija ne mo`at da bidat vo zvawa poniski od zvaweto vo koe se izbira kandidatot.

Za site prijaveni kandidati recenzionata komisija podnesuva pismen izve{taj vo rok opredelen so aktot za nejzinoto formirawe.

Izve{tajot od stav 5 na ovoj ~len sodr`i biografski podatoci za kandidatot, pregled i ocena za negovata nau~na rabota i ocena za ispolnetosta na uslovite za izbor vo nau~no zvawe, odnosno vo zvaweto asistent-istra`uva~.

Javnata nau~na ustanova {to vr{i izbor, odnosno preizbor e dol`na da go objavi izve{tajot na recenzionata komisija vo soodvetniot biltei na univerzitetot najdocna 15 dena pred denot na izborot.

Postapkata po konkursot za izbor i preizbor na rabotnici vo nau~ni zvawa i vo zvaweto asistent-istra`uva~ trae najdolgo {est meseci.

^len 57

Nau~no-istra`uva~kiot rabotnik mo`e da bide izbran vo povisoko zvawe dokolku gi ispolnuva uslovite opredeleni so zakonot i ima pominato pove}e od polovina vreme vo zvaweto vo koe se nao|a.

Inicijativa za poveduvawe na postapka od stav 1 na ovoj ~len mo`e da pokrene sovetot ili direktorot na javnata nau~na ustanova nli nau~no-istra`uva~kiot rabotnik.

^len 58

Odredbite od ~lenovite 51, 52, 53, 54, 55, 56 i 57 na ovoj zakon soodvetno gi primenuva nau~nata ustanova koja vr{i dejnost so odobrenie.

^len 59

Nau~nite i sorabotni~kite zvawa steknati spored ovoj zakon, odgovaraat na slednive zvawa utvrdeni so zakonot koj se odnesuva na visokoto obrazovanie: nau~en sovetnik - redoven profesor, vi{ nau~en sorabotnik - vonreden profesor, nau~en sorabotnik - docent i sorabotnik vo nau~no-istra`uva~kata dejnost - sorabotnik vo visokoto obrazovanie.

^len 60

Subjektite koi vr{at nau~no-istra`uva~ka dejnost vo smisla na ovoj zakon se dol`ni do Ministerstvoto za nauka redovno da dostavuvaat podatoci za rabotnicite koi vr{at nau~no-istra`uva~ka rabota.

Pobliski propisi za vodewe na evidencijata na rabotnicite koi vr{at nau~no-istra`uva~ka dejnost vo smisla na ovoj zakon, donesuva ministerot za nauka.

^len 61

Nadzor nad sproveduvaweto na odredbite od ovoj zakon vr{i Ministersgvoto za nauka.

^len 62

Organizaciite za nau~no-istra`uva~ka dejnost koi se zapi{ani vo Registarot na organizacii za nau~no-istra`uva~ka dejnost i istrahuva~ko-razvojni edinici so vleguvaweto vo sila na ovoj zakon prodol`uvaat so rabota kako javni nau~ni ustanovi.

^len 63

Organizaciite za nau~no-istra`uva~ka dejnost koi se zapi{ani vo Registarot na organizacii za nau~no-istra`uva~ka dejnost, i istra`uva~ko-razvojni edinici, se dol`ni vo rok od {est meseci od vleguvaweto vo sila na ovoj zakon da gi usoglasat svoite akti, organizacija i rabota so odredbite na zakonot i da gi ispolnat i drugite potrebni uslovi predvideni so ~len 9 od ovoj zakon.

Za ispolnetosta na uslovite od stav 1 na ovoj ~len, ministerot za nauka donesuva re{enie, so {to se vr{i zapi{uvawe vo registarot na nau~nite ustanovi.

^len 64

Zateknat pomlad asistevt koj prvpat e izbran vo toa zvawe ima pravo u{te edna{ da bide preizbran vo zvaweto pomlad asistent-istra`uva~ i da ostane vo raboten odnos za vreme od u{te tri godini.

Zateknat asistent koj prvpat e izbran vo toa zvawe ima pravo da bide preizbran vo zvaweto asistent-istra`uva~ i da ostane vo raboten odnos za vreme od u{te ~etiri godini.

^len 65

Izborite vo iau~vi i sorabotni~ki zvawa zapo~nati pred vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, }e zavr{at po postapka predvidena so Zakonot za nau~no-istra`uva~ka dejnost ("Slu`ben vesnik na SRM" broj 16/85 i 12/90), no samo vo zvawata predvideni so ovoj zakon.

^len66

Prezemenite prava i obvrski na Ministerstvoto za nauka za finansirawe na nau~no-istra`uva~kata dejnost preminuvaat na Fondot.

^len 67

Vladata na Republika Makedonija, vo rok od tri meseci od vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, }e imenuva pretsedatel i ~lenovi na upravniot odbor na Fondot.

Fondot vo rok od tri meseci od imenuvaweto na upravniot odbor }e gi donese statutot i delovnikot za rabota na Fondot.

Ministerstvoto za nauka vo rok od {est meseci od imenuvaweto na upravniot odbor na Fondot, }e gi donese aktite {to se predvideni so ovoj zakon.

Vladata na Republika Makedonija vo rok od 12 meseci od vleguvaweto vo sila na ovoj zakon }e ja donese Programata za nau~no-istra`uva~ka dejnost.

^len 68

So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon prestanuva da va`i Zakonot za nau~no-istra`uva~kata dejnost ("Slu`ben vesnik na SRM" br. 16/85 i 12/90).

^len 69

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".