Henry Perrit: Pavarėsia e Kosovės do lehtėsonte luftėn kundėr korrupsionit



28-10-2006

 

 

Kolegji Juridik Chicago-Kent Institutin e Teknologjisė shtetit Illinois publikoi para pak ditėsh njė raport mbi korrupsionin Kosovė. Raporti i pėrgatitur nga ish dekani i fakultetit, tani profesor kėtė kolegj, Henry Perrit dhe disa studentė, ėshtė bazuar kėrkimet e bėra gjatė njė projekti veror Kosovė. Profesor Perrit dukje se nėse statusi pėrfundimtar i Kosovės do jetė pavarėsia, kjo do lehtėsonte luftėn kundėr korrupsionit, meqenėse udhėheqja politike do mbante pėrgjegjėsinė pėr zhdukjen e fenomenit.

Profesor Henry Perrit thotė se askush nuk e di me saktėsi se sa i pėrhapur ėshtė fenomeni i korrupsionit Kosovė, megjithatė shton ai, si vendasit ashtu edhe ndėrkombėtarėt besojnė se korrupsioni ėshtė i pėrhapur gjitha nivelet dhe arrin deri qarqet larta udhėheqjes qeveritare dhe partive politike. Po a ka dalė ky fenomen jashtė kontrollit? Profesor Perrit thotė se ka disa mėnyra pėr ta mbajtur korrupsionin nėn kontroll.

“Sfida ėshtė se nuk mund ketė njė fushatė efikase kundėr korrupsionit nėse mungon vullneti politik nivelet e lartaDhe ky vullnet deri tani ka munguar si udhėheqjen politike vendore, ashtu edhe administratėn civile ndėrkombėtare. raportin tonė thuhet qartė se nėse Kosova bėhet e pavarur dhe dėshiron ketė njė ardhme begatė, atėherė kjo tolerancė dhe mungesė vullneti politik duhet ndryshojė”.

Profesor Perrit thotė se zgjidhja e statusit pėrfundimtar do kishte formėn e pavarėsisė do ndihmonte dukshėm luftėn kundėr korrupsionit, sepse pėrderisa komuniteti ndėrkombėtar do vazhdojė ketė veton ēdo vendim rėndėsishėm publik, atėherė udhėheqėsit e zgjedhur vendor Kosovės mund t’i shmangen lehtė pėrgjegjėsisė duke thėnė se ata nuk kanė autoritet dhe nuk e kanė fjalėn e fundit.

“Statusi pėrfundimtar formėn e pavarėsisė do ndihmonte dy aspekte: pari do zbehte tėrheqjen e vėmendjes ka shkaktuar procesi i zgjidhjes statusit, dhe udhėheqja politike e Kosovės do arrinte pėrqendrohej disa ēėshtje rėndėsishme politikave publike dyti, pavarėsia do ta bėnte udhėheqjen politike pėrgjegjėse pėr veprimet e veta pėr herė parė”.

Profesor Perrit thotė se deri tani komuniteti ndėrkombėtar ka hezituar ndėrmarrė hapa pėr ndryshimin e gjendjes, madje edhe  ka bllokuar hetime sensitive mund arrinin deri nivelet e larta politikės apo shoqėrisėKomuniteti ndėrkombėtar, thotė aiėshtė mjaft i frikėsuar se nėse hetimet zbulojnė fakte pėr njerėz me influencė si politikė ashtu edhe shoqėri, atėherė hapja e dosjeve ndaj kėtyre personave mund nxiste trazira vend.

“Trazirat mund dėmtonin negociatat dhe mendoj se komuniteti ndėrkombėtar, nga marsi 2004, e ndoshta edhe parė, ėshtė tmerruar nga frika e mungesės stabilitetit Kosovė”.

Nga ana tjetėr, thotė profesor Perrit, edhe sistemi vendor i drejtėsisė nuk po bėn asgjė pėr luftuar korrupsionin. Kjo ndodh pėr shkak mungesės profesionalizmit, frikės, dhe se njė pjesė e kėtij sistemi ėshtė vetė i pėrfshirė nga korrupsioni.

Jeffrey LaMirand, njė nga studentėt kryesorė kėtė projekt thotė se ėshtė mirė ēėshtja e korrupsionit trajtohet sa shpejt dhe pėrpara se shoqėria, dhe sidomos rinjtė, fillojnė humbin besimin se njė fenomen i tillė nuk mund zhduket.

“Gjėja ka bėrė pėrshtypje nga kultura e njerėzve Kosovė ėshtė se ata kishin mjaft interes ēėshtjen e korrupsionit dhe nuk tregoheshin cinik ndaj saj. Dhe rinia me vėrtetė ishte e interesuar ta zhdukte kėtė fenomen”.

Profesor Perrit thotė se njerėzit duhet fillojnė flasin hapur pėr problemin e korrupsionit mėnyrė ai pranohet si problem shumė i dėmshėm pėr shoqėrinė dhe ardhmen e Kosovės. Ata duhet fillojnė diskutojnė se cilat duhet jenė ndryshimet e nevojshme strukturore dhe politike pas pavarėsisė, pėr filluar sa shpejt njė fushatė efikase kundėr korrupsionit.

emailme.gifDėrgoja kėtė tekst njė miku
printerfriendly.gifVariant i lehtė pėr t'u shtypur